Sukcesja

Gdyby był plebiscyt na prawnicze słowo roku 2023, to sukcesja byłaby na pewno na podium. Czemu wtedy? 22 maja 2023 r. pojawiła się porządku prawnym fundacja rodzinna (czasem zwana: polska fundacja rodzinna). Fundacja – o której piszemy w innym miejscu, nie tylko zrobiła swoje w zakresie pomocy kilku tysiącom rodzin w zorganizowaniu sukcesji większych majątków, ale uruchomiła w szeroko rozumianym konsultingu potencjał profesjonalnej obsługi zmiany pokoleniowej.

Dlaczego to ważne? Bo problem sukcesji to jedno z naczelnych wyzwań polskiego biznesu w kontekście 3,5 dekady od zmiany ustrojowej. Generacja twórców polskich firm rodzinnych z przełomu lat 80. i 90., która w większości dalej aktywnie nimi zarządza, powoli staje przed koniecznością przekazania pałeczki kolejnemu pokoleniu lub musi podjąć inne decyzje (sprzedaż firmy, wykup menedżerski, zmiana profilu, likwidacja). Najczęściej jednak o sukcesji mówimy w kontekście projektów prawnych, których celem jest przekazanie firmy następnemu pokoleniu. Ale sukcesja zdecydowanie wymyka się samemu prawu.

To złożony proces, który u dwóch lub nawet trzech pokoleń musi pokonać przeszkody najpierw natury mentalnej, potem finansowej i organizacyjnej. Na końcu dopiero – do pomysłu, wizji, rodzinnej umowy – dobieramy rozwiązania ustawowe. Tak o tym myślimy w CONSEIL, nie absolutyzując roli instytucji prawnych. Bo w sukcesie sukcesji jest wiele aspektów trudno uchwytnych, niemierzalnych, wynikających z relacji. Chodzi nie tylko o przekazanie własności, ale też wiedzy, kontaktów, wartości firmy, a nawet autorytetu.

Cały projekt wymaga dobrego planowania – najlepiej zacząć co najmniej na kilka lat przed faktycznym przekazaniem sterów. Zadbaj o: aspekty prawne (jak przekazać firmę/udziały), podatkowe (jak zminimalizować obciążenia), finansowe – jak ten zespół podmiotów ma działać i finansować dalej nasze potrzeby, rodzinne i psychologiczne (jak przygotować następcę i zespół do zmiany). Główne przyczyny porażek to brak planowania, konflikty rodzinne, nieprzygotowanie sukcesorów, konflikty wartości reprezentowanych przez kolejne pokolenia. Ale to właśnie w tym zderzeniu różnych pokoleniowych perspektyw kryje się całe piękno i cała groza procesu, który może skończyć się majestatyczną katastrofą lub kreacją zupełnie nowej, biznesowej wartości.